დეკლარაცია სახელმწიფოთა ინტერვენციისა და საშინაო საქმეებში ჩარევის დაუშვებლობის შესახებ

დეკლარაცია სახელმწიფოთა ინტერვენციისა და საშინაო საქმეებში ჩარევის დაუშვებლობის შესახებ
მიღებულია გენერალური ასამბლეის 1981 წლის 9 დეკემბრის 36/103 დადგენილებით
​
1. არცერთ სახელმწიფოს ან სახელმწიფოთა ჯგუფს არა აქვს უფლება ჩაერიოს რაიმე ფორმით ან რაიმე მიზეზით სხვა სახელმწიფოების შიდა და გარე საქმეებში;

2. სახელმწიფოთა საშინაო და საგარეო საქმეებში ჩაურევლობის პრინციპი მოიცავს შემდეგ უფლებებსა და მოვალეობებს:

I
​
ა) ყველა სახელმწიფოს სუვერენიტეტს, პოლიტიკურ დამოუკიდებლობას, ტერიტორიულ მთლიანობას, ეროვნულ ერთიანობას და უსაფრთხოებას, აგრეთვე მათი ხალხების ეროვნულ იდენტობას და კულტურულ მემკვიდრეობას;

ბ) სახელმწიფოს სუვერენული და განუყოფელი უფლება თავისუფლად განსაზღვროს საკუთარი პოლიტიკური, ეკონომიკური, კულტურული და სოციალური სისტემა, განავითაროს თავისი საერთაშორისო ურთიერთობები და განახორციელოს განუყოფელი სუვერენიტეტი თავის ბუნებრივ რესურსებზე თავისი ხალხის ნების შესაბამისად, გარე ჩარევის, ჩარევის გარეშე. , დივერსია, იძულება ან მუქარა ნებისმიერი ფორმით;

(გ) სახელმწიფოებისა და ხალხების უფლება ჰქონდეთ თავისუფალი წვდომა ინფორმაციაზე და სრულად, ჩარევის გარეშე განავითარონ თავიანთი საინფორმაციო სისტემა და მედია და გამოიყენონ მედია თავიანთი პოლიტიკური, სოციალური, ეკონომიკური და კულტურული ინტერესებისა და მისწრაფებების გასაუმჯობესებლად. ეფუძნება, კერძოდ, ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციის მუხლებს1 და ახალი საერთაშორისო საინფორმაციო წესრიგის პრინციპებს;

II

ა) სახელმწიფოების ვალდებულება, თავი შეიკავონ თავიანთ საერთაშორისო ურთიერთობებში ძალის მუქარისგან ან გამოყენებისგან ნებისმიერი ფორმით, რათა დაარღვიონ სხვა სახელმწიფოს საერთაშორისოდ აღიარებული საზღვრები, დაარღვიონ სხვა სახელმწიფოების პოლიტიკური, სოციალური ან ეკონომიკური წესრიგი, დაამხონ ან შეცვალონ. სხვა სახელმწიფოს ან მისი მთავრობის პოლიტიკური სისტემა, იწვევს დაძაბულობას ორ ან მეტ სახელმწიფოს შორის, ან ართმევს ხალხს ეროვნულ იდენტობასა და კულტურულ მემკვიდრეობას;

ბ) სახელმწიფოს მოვალეობა, უზრუნველყოს, რომ მისი ტერიტორია არ გამოიყენებოდეს რაიმე სახით, რაც დაარღვევს სუვერენიტეტს, პოლიტიკურ დამოუკიდებლობას, ტერიტორიულ მთლიანობას და ეროვნულ ერთიანობას ან არღვევს სხვა სახელმწიფოს პოლიტიკურ, ეკონომიკურ და სოციალურ სტაბილურობას; ეს ვალდებულება ასევე ეხება სახელმწიფოებს, რომლებსაც ევალებათ პასუხისმგებლობა ტერიტორიებზე, რომლებსაც ჯერ არ მიუღწევიათ თვითგამორკვევა და ეროვნული დამოუკიდებლობა;

გ) სახელმწიფოს მოვალეობა, თავი შეიკავოს შეიარაღებული ინტერვენციისგან, დივერსიისგან, სამხედრო ოკუპაციისგან ან სხვა სახელმწიფოს ან სახელმწიფოთა ჯგუფის წინააღმდეგ მიმართული სხვა სახელმწიფოს ან სახელმწიფოთა ჯგუფის წინააღმდეგ მიმართული ნებისმიერი სხვა სახის ჩარევისა და ჩარევისგან, ან ნებისმიერი სამხედრო, პოლიტიკური ან ეკონომიკური ჩარევისგან. სხვა სახელმწიფოების საშინაო საქმეებში, მათ შორის ძალის გამოყენებით ანგარიშსწორების აქტებს;

დ) სახელმწიფოს მოვალეობა, თავი შეიკავოს ნებისმიერი ძალადობრივი ქმედებებისგან, რომელიც ართმევს კოლონიურ მმართველობას ან უცხო ოკუპაციაში მყოფ ხალხს თვითგამორკვევის, თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობის უფლებას;

ე) სახელმწიფოს ვალდებულება, თავი შეიკავოს სხვა სახელმწიფოს ან მისი რომელიმე ინსტიტუტის სტაბილურობის დესტაბილიზაციის ან შელახვის ნებისმიერი მოქმედებისგან ან მცდელობისგან, ნებისმიერი ფორმით ან საბაბით;

ვ) სახელმწიფოს მოვალეობაა, თავი შეიკავოს სხვა სახელმწიფოებში მეამბოხე ან სეპარატისტულ საქმიანობაში რაიმე საბაბით, ან სხვა სახელმწიფოების ერთიანობის დარღვევის ან პოლიტიკური წესრიგის შელახვის ან დამხობისგან, პირდაპირ ან ირიბად, დახმარებისგან, წახალისებისგან ან მხარდაჭერისგან;

ზ) სახელმწიფოს მოვალეობა აღკვეთოს თავის ტერიტორიაზე დაქირავებულთა წვრთნა, დაფინანსება და დაქირავება ან ასეთი დაქირავებულთა გაგზავნა სხვა სახელმწიფოს ტერიტორიაზე და უარი თქვას დაქირავებულთა აღჭურვისა და ტრანზიტისთვის სახსრების, მათ შორის დაფინანსებაზე;

თ) სახელმწიფოს მოვალეობა, თავი შეიკავოს სხვა სახელმწიფოებთან ხელშეკრულებების გაფორმებისგან, რომლებიც მიმართულია მესამე სახელმწიფოების შიდა და გარე საქმეებში ჩარევისა და ჩარევისკენ;

(i) სახელმწიფოების ვალდებულება, თავი შეიკავონ ნებისმიერი ზომისგან, რომელიც განიხილება დიდ სახელმწიფოებს შორის დაპირისპირების კონტექსტში, რომელიც გამოიწვევდა არსებული სამხედრო ბლოკების გაძლიერებას ან ახალი სამხედრო ალიანსების შექმნას ან გაძლიერებას, ორმხრივი ვალდებულებების მოწყობას, ინტერვენციული ძალების განლაგება ან სამხედრო ბაზების და სხვა დაკავშირებული სამხედრო ობიექტების მოწყობა;

კ) სახელმწიფოს მოვალეობა, თავი შეიკავოს ნებისმიერი ცილისმწამებლური კამპანიისგან, შეურაცხმყოფელი ან მტრული პროპაგანდისგან სხვა სახელმწიფოების საშინაო საქმეებში ჩარევის ან ჩარევის მიზნით;

ლ) სახელმწიფოს მოვალეობა ეკონომიკურ, სოციალურ, ტექნიკურ და კომერციულ სფეროებში საერთაშორისო ურთიერთობების წარმართვისას, თავი შეიკავოს ნებისმიერი ღონისძიებისაგან, რომელიც შეიძლება წარმოადგენდეს ჩარევას ან ჩარევას სხვა სახელმწიფოს შიდა ან გარე საქმეებში, რითაც აღკვეთს მას. საკუთარი პოლიტიკური, ეკონომიკური და სოციალური განვითარების თავისუფლად განსაზღვრისგან; ეს მოიცავს, კერძოდ, სახელმწიფოს ვალდებულებას, არ გამოიყენოს თავისი საგარეო ეკონომიკური დახმარების პროგრამები და არ მიმართოს მრავალმხრივ ან ცალმხრივ ეკონომიკურ რეპრესიებს ან ბლოკადას და არ დაუშვას ტრანსნაციონალური ან მრავალეროვნული კორპორაციების გამოყენება, როგორც მის იურისდიქციაში ან კონტროლში. პოლიტიკური ზეწოლის ან იძულების საშუალებები სხვა სახელმწიფოს წინააღმდეგ, გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის წესდების დარღვევით;

(ლ) სახელმწიფოს მოვალეობა, თავი შეიკავოს ადამიანის უფლებების საკითხების გამოყენებისაგან ან დამახინჯებისგან, როგორც სახელმწიფოების შიდა საქმეებში ჩარევის, სხვა სახელმწიფოებზე ზეწოლის ან სახელმწიფოების შიგნით და სახელმწიფოებსა თუ ჯგუფებს შორის უნდობლობისა და არეულობის ატმოსფეროს შესაქმნელად. შტატების;

მ) სახელმწიფოს მოვალეობაა, თავი შეიკავოს ტერორიზმის პრაქტიკის საჯარო პოლიტიკის სახით სხვა სახელმწიფოების ან ხალხების წინააღმდეგ, რომლებიც კოლონიური ბატონობის, უცხო ოკუპაციის ან რასისტული რეჟიმების ჩაგვრის ქვეშ არიან და არ დაუშვან რაიმე სახის დახმარება, გამოყენება ან შემწყნარებლობა. ტერორისტული ჯგუფები, დივერსანტები ან პირები, რომლებიც ახორციელებენ დივერსიულ საქმიანობას მესამე სახელმწიფოების წინააღმდეგ;

ო) სახელმწიფოს ვალდებულება, თავი შეიკავოს პოლიტიკური და ეთნიკური ჯგუფების ორგანიზებისგან, წვრთნისაგან, დაფინანსებისაგან ან შეიარაღებისგან თავის ტერიტორიებზე ან სხვა სახელმწიფოების ტერიტორიებზე დივერსიული საქმიანობის, სხვა ქვეყნებში არეულობის ან არეულობის შექმნის მიზნით;

პ) სახელმწიფოს მოვალეობა, თავი შეიკავოს სხვა სახელმწიფოს ტერიტორიაზე რაიმე ეკონომიკური, პოლიტიკური ან სამხედრო საქმიანობისგან მისი თანხმობის გარეშე;

​III

ა) სახელმწიფოს უფლება და მოვალეობა თანასწორობის საფუძველზე აქტიური მონაწილეობა მიიღოს გამოჩენილი საერთაშორისო პრობლემების გადაწყვეტაში და ამით აქტიურად შეუწყოს ხელი კონფლიქტისა და ჩარევის მიზეზების აღმოფხვრას;

ბ) სახელმწიფოს უფლება და მოვალეობა სრულად დაიცვას თვითგამორკვევის უფლება, თავისუფლება და დამოუკიდებლობა კოლონიალური ბატონობის, უცხოური ოკუპაციის ან რასისტული რეჟიმების ჩაგვრის ქვეშ მყოფი ხალხების, აგრეთვე ამ ხალხების უფლებას იმოქმედონ როგორც პოლიტიკური, ისე შეიარაღებული ბრძოლა ამ მიზნით ქარტიის მიზნებისა და პრინციპების შესაბამისად;

გ) სახელმწიფოს უფლება და მოვალეობა, პატივი სცეს, ხელი შეუწყოს და დაიცვას ადამიანის ყველა უფლება და ფუნდამენტური თავისუფლება მის ეროვნულ ტერიტორიაზე და განახორციელოს საქმიანობა ერების და ხალხების უფლებების მასიური და უხეში დარღვევების აღმოსაფხვრელად, კერძოდ, აპარტეიდის და ლიკვიდაციის მიზნით. რასიზმისა და რასობრივი დისკრიმინაციის ყველა ფორმა;

დ) სახელმწიფოს უფლება და მოვალეობა, თავისი კონსტიტუციური უფლებამოსილების ფარგლებში ებრძოლოს ყალბი ან დამახინჯებული კომუნიკაციების გავრცელებას, რომელიც შეიძლება ჩაითვალოს სხვა სახელმწიფოების საშინაო საქმეებში ჩარევად ან მშვიდობის, თანამშრომლობისა და მეგობრობის განმტკიცების საზიანოდ. ურთიერთობები სახელმწიფოებსა და ერებს შორის;

ე) სახელმწიფოს უფლება და მოვალეობა, არ აღიაროს ძალის მუქარის ან გამოყენების, ან ჩაურევლობისა და ჩაურევლობის პრინციპის დარღვევით ჩადენილი სიტუაციები;

3. ამ დეკლარაციაში გათვალისწინებული უფლებები და მოვალეობები ურთიერთდაკავშირებულია და შეესაბამება წესდებას;

4. არაფერი ამ დეკლარაციაში არანაირად არ იმოქმედებს თვითგამორკვევის, თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობის უფლებაზე კოლონიური ბატონობის, უცხოური ოკუპაციის ან რასისტული რეჟიმების ჩაგვრის ქვეშ მყოფი ხალხების უფლებაზე, აგრეთვე უფლებაზე, მოიძიონ და მიიღონ დახმარება მიზნებისა და მიზნების შესაბამისად. ქარტიის პრინციპები;

5. ამ დეკლარაციაში არაფერი გავლენას არ მოახდენს ქარტიის დებულებებზე;

6. ამ დეკლარაციაში არაფერი არ მოქმედებს გაეროს მიერ წესდების VI და VII თავების შესაბამისად განხორციელებულ ქმედებებზე.