„ძალიან ხშირად, არსებითი საკომუნიკაციო არხები ან მთელი საკომუნიკაციო ქსელები შენელებულია ან იბლოკება, ზოგჯერ ასეთი ქმედების ოფიციალური აღიარების ან გამართლების გარეშე, რაც ათასობით ან თუნდაც მილიონობით ადამიანს ართმევს ერთადერთ შესაძლებლობას დაუკავშირდნენ საყვარელ ადამიანებს, გააგრძელონ მუშაობა, მონაწილეობა მიიღონ პოლიტიკურ საქმიანობაში. დისკუსიები ან გადაწყვეტილებების მიღება, გადაწყვეტილებები“, - ნათქვამია ანგარიშში.  

2016-2021 წლებში გაერომ მიიღო ცნობები 931 ინტერნეტის გათიშვის შესახებ 74 ქვეყანაში. ამ პერიოდის განმავლობაში თორმეტმა ქვეყანამ განიცადა ათზე მეტი გამორთვა. მსოფლიო ქსელის მრავალი ბლოკირება ხდება მსოფლიოს ყველა რეგიონში, მაგრამ ამის შესახებ ცნობების უმეტესობა მოვიდა აზიიდან და აფრიკიდან. 

ანგარიშის ავტორებს მიაჩნიათ, რომ ინტერნეტის გათიშვა ადამიანის უფლებების დაცვის მდგომარეობის გაუარესების სერიოზული მაჩვენებელია. გასული ათწლეულის განმავლობაში, ეს ტენდენცია ხდებოდა გარკვეულ პირობებში, მათ შორის კონფლიქტის ან გაძლიერებული პოლიტიკური დაძაბულობის პერიოდებში, როგორიცაა არჩევნების შემდეგ ან ფართომასშტაბიანი საპროტესტო აქციების დროს.  

2016-დან 2021 წლამდე ყველა გათიშვის თითქმის ნახევარი მოხდა პოლიტიკური კრიზისის პერიოდებში, 225 გათიშვა დაფიქსირდა დემონსტრაციების დროს. 

ინტერნეტის გათიშვის შედეგად საავადმყოფოები ვერ დაუკავშირდებიან ექიმებს გადაუდებელ შემთხვევებში, ამომრჩევლებს არ აქვთ ინფორმაცია კანდიდატების შესახებ, სტუდენტები ვერ სწავლობენ გამოცდებს და მწარმოებლები კარგავენ კონტაქტს მომხმარებლებთან. და ეს მხოლოდ რამდენიმე უარყოფითი შედეგია ინტერნეტის გამორთვის.  

მოხსენების ავტორები ხაზგასმით აღნიშნავენ, რომ ინტერნეტის გათიშვის რეალური დრამატული შედეგები მილიონობით ადამიანის სიცოცხლესა და ადამიანის უფლებებზე დიდწილად არ არის შეფასებული და გაცილებით მეტ ყურადღებას იმსახურებს სახელმწიფოებისა და საერთაშორისო ორგანიზაციების მხრიდან. 

„ადამიანის უფლებებზე ინტერნეტის გათიშვის განურჩეველი და არაპროპორციული გავლენის გათვალისწინებით, სახელმწიფოებმა თავი უნდა შეიკავონ ასეთი შეფერხებისგან. კერძოდ, ტოტალურ გამორთვას აქვს ადამიანის უფლებებისადმი მიუღებელი შედეგები და არ უნდა იყოს შემოღებული“, - ნათქვამია დოკუმენტში.  

​​

ეს ფენომენი პირდაპირ და არაპირდაპირ საფრთხეს უქმნის მთელ მსოფლიოში ადამიანების მთელი რიგი უფლებების სრულ და ეფექტურ სარგებლობას, მათ შორის სიცოცხლის, უსაფრთხო სასმელი წყლისა და სანიტარული პირობების, საკვების, ჯანმრთელობის, საცხოვრებელი ადგილის, თვითგამორკვევის, კულტურის, მუშაობისა და განვითარების უფლებებს. – როგორც ამას IPCC ადასტურებს დაადამიანის უფლებათა საბჭოს რეზოლუცია 41/21 .

კლიმატის ცვლილების ნეგატიური ზემოქმედება არაპროპორციულად ეკისრება ადამიანებსა და თემებს, რომლებიც უკვე არახელსაყრელ სიტუაციებში არიან გეოგრაფიის, სიღარიბის, სქესის, ასაკის, ინვალიდობის, კულტურული ან ეთნიკური წარმომავლობის გამო, მათ შორის, რომლებიც ისტორიულად ყველაზე ნაკლებ წვლილი შეიტანეს სათბურის გაზების გამოყოფაში. კერძოდ, ადამიანები, თემები და თუნდაც მთელი სახელმწიფოები, რომლებიც იკავებენ და ეყრდნობიან დაბალ სანაპირო მიწებს, ტუნდრასა და არქტიკულ ყინულს, არიდულ მიწებს და სხვა დელიკატურ ეკოსისტემებსა და რისკის ქვეშ მყოფი ტერიტორიების საცხოვრებლად და საარსებო წყაროს წინაშე დგანან კლიმატის ცვლილებისგან.

ადამიანის უფლებებზე დაფუძნებული მიდგომა კლიმატის ცვლილების მიმართ

კლიმატის ცვლილებით გამოწვეული ნეგატიური ზემოქმედება ექვემდებარება ექსპონენტურად გაზრდას კლიმატის ცვლილების ხარისხის მიხედვით, რომელიც საბოლოოდ ხდება. ამრიგად, კლიმატის ცვლილება მოითხოვს გლობალურ უფლებებზე დაფუძნებულ რეაგირებას. ადამიანის უფლებათა საბჭო, ადამიანის უფლებათა მექანიზმები (სპეციალური პროცედურები, ადამიანის უფლებათა ხელშეკრულების ორგანოები და საყოველთაო პერიოდული მიმოხილვა) და ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის ოფისი ცდილობდნენ განახლებული ყურადღება მიექციათ ადამიანის უფლებებსა და კლიმატის ცვლილებაზე. ამ თემაზე რეზოლუციების, მოხსენებების და აქტივობების სერია და კლიმატის ცვლილების მიმართ ადამიანის უფლებებზე დაფუძნებული მიდგომის ადვოკატირებით.

კლიმატის ცვლილების შესახებ გაეროს ჩარჩო კონვენციის პარიზის შეთანხმების პრეამბულა ცხადყოფს, რომ ყველა სახელმწიფომ „იმას უნდა აიღოს ქმედებები კლიმატის ცვლილების წინააღმდეგ, პატივი სცეს, ხელი შეუწყოს და განიხილოს მათი შესაბამისი ვალდებულებები ადამიანის უფლებებთან დაკავშირებით“.

როგორც ადამიანის უფლებათა საბჭომ ხაზგასმით აღნიშნა, ძალზე მნიშვნელოვანია  ადამიანის უფლებებზე დაფუძნებული მიდგომის  გამოყენება გლობალური პოლიტიკისა და კლიმატის ცვლილების წინააღმდეგ მიმართული ზომების წარმართვისთვის. ადამიანის უფლებებზე დაფუძნებული მიდგომის ძირითადი ატრიბუტები შემდეგია:

პოლიტიკისა და პროგრამების ჩამოყალიბებისას მთავარი მიზანი უნდა იყოს ადამიანის უფლებების დაცვა.
უნდა განისაზღვროს უფლებების მფლობელები და მათი   უფლებამოსილებები, ასევე შესაბამისი  მოვალეობების მატარებლები  და მათი მოვალეობები, რათა მოიძებნოს გზები, რათა გააძლიეროს უფლებების მფლობელების შესაძლებლობები, განაცხადონ თავიანთი მოთხოვნები და მოვალეობის მატარებლები შეასრულონ თავიანთი ვალდებულებები.

პრინციპები და სტანდარტები, რომლებიც გამომდინარეობს ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო სამართალიდან - განსაკუთრებით  ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაცია და ადამიანის უფლებათა  ძირითადი  უნივერსალური ხელშეკრულებები , უნდა ხელმძღვანელობდეს ყველა პოლიტიკასა და პროგრამირებას პროცესის ყველა ფაზაში.

​

​2006 წლის შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა კონვენციის თანახმად, სხვა პირების მსგავსად მათაც აქვთ შემდეგი უფლებები:

• სიცოცხლის
• მართლმსაჯულების ხელმისაწვდომობი
• კანონის წინაშე თანასწორობის
• პიროვნების თავისუფლებისა და უსაფრთხოების
• სასჯელისაგან თავისუფლების
• პიროვნების ხელშეუხებლობის
• მოქალაქეობისა და გადაადგილების
• ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის
• დამოუკიდებელი ცხოვრებისა და საზოგადოებაში ჩართვის
• აზრისა და რწმენის გამოხატვის თავისუფლების
• პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის
• საცხოვრებლისა და ოჯახის პატივისცემის
• ჯანმრთელობის
• შრომისა და დასაქმების
• განათლების და სხვა.

საქართველოს „შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სოციალური დაცვის შესახებ“ კანონის მიხედვით სახელმწიფო უზრუნველყოფს მათ სოციალურ დაცვას და ქმნის საჭირო პირობებს ინდივიდუალური განვითარების, შემოქმედებითი და საწარმოო შესაძლებლობების რეალიზაციისათვის;

შშმ პირთა უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დაცვა უზრუნველყოფილია სასამართლო ან კანონით გათვალისწინებული სხვა წესით;

სახელმწიფო ცნობს ჟესტების ენას პიროვნებებს შორის ურთიერთობის საშუალებად და უზრუნველყოფს აუცილებელი პირობების შექმნას მისი გამოყენებისა და განვითარებისათვის;

დაუშვებელია: დასახლებული პუნქტების დაპროექტება და განაშენიანება, საცხოვრებელი რაიონების ფორმირება, საპროექტო გადაწყვეტილებების შემუშავება, შენობათა და ნაგებობათა, მათ შორის, სასწავლო-საგანმანათლებლო, კულტურულ-სანახაობითი და სპორტულ-გამაჯანსაღებელი ობიექტების, აეროპორტების, რკინიგზის სადგურების, საზღვაო და სამდინარო სატრანსპორტო საშუალებათა კომპლექსებისა და კომუნიკაციების, კავშირგაბმულობისა და ინფორმაციის ინდივიდუალური საშუალებების მშენებლობა და რეკონსტრუქცია, თუ ეს ობიექტები და საშუალებები არ მიესადაგება შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა საჭიროებებსა და მოთხოვნილებებს;

სახელმწიფომ უნდა უზრუნველყოს შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სამედიცინო, პროფესიული და სოციალური რეაბილიტაცია; შექმნილი უნდა იყოს აუცილებელი პირობები განათლებისა და პროფესიული მომზადებისათვის; შშმ პირებს უფლება აქვთ დასაქმდნენ შრომის ჩვეულებრივი პირობების საწარმოებში, დაწესებულებებსა და ორგანიზაციებში, ორგანიზაციულ–სამართლებრივი ფორმის მიუხედავად, ასევე საქართველოს შრომის კოდექსის მიხედვით შრომით ურთიერთობაში აკრძალულია დისკრიმინაცია შეზღუდული შესაძლებლობის ნიშნით და ზეგანაკვეთურ სამუშაოზე დასაქმება თანხმობის გარეშე.

დახმარება შესაძლებელია იყოს როგორც ფინანსური სახით, მაგალითად: ფულადი დახმარება; პენსია, ასევე ტექნიკური საშუალებებით - სავარძელი და სხვა სახის დამხმარე საშუალებები. იურისტებს ხშირად მიმართავენ კითხვით, აქვს თუ არა შშმ პირს უფლება სოციალური დახმარების მიღების პარალელურად აიღოს ხელფასი, ისე რომ არ დაკარგოს დახმარება. კერძო დაწესებულებებში ეს შესაძლებელია ხოლო რაც შეეხება საჯარო დაწესებულებას ამ შემთხვევაში პირს უწყდება სოციალური პაკეტი საქმიანობის განხორციელების პერიოდში.

ანგარიშის მიზანია ადამიანის უფლებებთან დაკავშირებით, სახელმწიფოს მიერ განხორციელებული ღონისძიებებისა და მიღწეული პროგრესის შესახებ ეკონომიკურ, სოციალურ და კულტურულ უფლებათა კომიტეტს ინფორმაცია მიაწოდოს.

საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილის, ხათუნა თოთლაძის განმარტებით, ანგარიში მომზადდა საქართველოს აღმასრულებელი ხელისუფლების ყველა კომპეტენტური უწყების, ასევე, სასამართლო და საკანონმდებლო ხელისუფლების მონაწილეობით და საერთაშორისო და არასამთავრობო ორგანიზაციების ჩართულობით.

დოკუმენტში ასახულია ადამიანის უფლებათა დაცვის მიზნით, ხელისუფლების მიერ განხორციელებული ყველა ძირითადი ღონისძიება.

მომხსენებლის ინფორმაციით, დოკუმენტში ასახულია განხორციელებული საკონსტიტუციო რეფორმა, მიმოხილულია ადამიანის უფლებათა დაცვის ეროვნული სტრატეგია და სამოქმედო გეგმები, ასევე, მათი ეფექტიანი შესრულების მიზნით შექმნილი ადამიანის უფლების უწყებათაშორისი საბჭო.

ანგარიშში, ასევე, აღნიშნულია, რომ გაზრდილია პარლამენტის საზედამხედველო ფუნქცია, მათ შორის, ადამიანის უფლებებთან და გაეროს ადამიანის უფლების სახელშეკრულებო ორგანოების რეკომენდაციების შესრულების მიმართულებით.

ანგარიშის პროექტში ცალკე თავი ეთმობა რუსეთის მიერ საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე ადამიანის უფლებათა დაცვის კუთხით არსებულ მძიმე ვითარებას, რომელიც დღითიდღე უარესდება.

„ოკუპირებულ ტერიტორიებზე ადამიანის უფლების კუთხით არსებული მძიმე მდგომარეობა განსაკუთრებით შემაშფოთებელია იმ ფონზე, როდესაც რუსეთის ფედერაცია ადამიანის უფლებათა დაცვის საერთაშორისო მექანიზმებს არ აძლევს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე შესვლის და წვდომის შესაძლებლობას. ოკუპირებულ ტერიტორიებზე ადამიანის უფლებების დარღვევაზე სრული პასუხისმგებლობა ეკისრება რუსეთის ფედერაციას, როგორც ეფექტური კონტროლის განმახორციელებელ სახელმწიფოს“, - განაცხადა მომხსენებელმა.

მისი თქმით, საქართველოს მთავრობა განუხრელად ახორციელებს კონფლიქტის მშვიდობიანი მოგვარების პოლიტიკას და იყენებს ყველა შესაძლო დიპლომატიურ, პოლიტიკურ, სამართლებრივ თუ სხვა ბერკეტს, რათა უზრუნველყოფილ იქნას ოკუპირებულ ტერიტორიებზე ადამიანის უფლებების დაცვა.

წარმოდგენილ ანგარიშში აღწერილია კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლის ხელშეწყობის მიზნით განხორციელებული ღონისძიებები.

ანგარიშში ასახულია დევნილთა ეკონომიკური, სოციალური და ჯანმრთელობის უფლების უზრუნველსაყოფად სახელმწიფოს მიერ განხორციელებული ღონისძიებები. ასევე, დეტალურადაა აღწერილი შრომის უფლების რეალიზების მიზნით, სახელმწიფოს მიერ განხორციელებული საკანონმდებლო ინსტიტუციური რეფორმები.

ხათუნა თოთლაძის განმარტებით, ანგარიშში დეტალურად არის განხილული სოციალური დაცვის სისტემა.

სათანადო ყურადღება ეთმობა ქალთა უფლებების დაცვის, ოჯახში ძალადობის პრევენციის და აღკვეთის შესახებ განხორციელებულ ღონისძიებებს.

განხილულია, ასევე, ადამიანით ვაჭრობის, ტრეფიკინგის ბრძოლის წინააღმდეგ არსებული პოლიტიკა და ბავშვის უფლებების დაცვის მიზნით განხორციელებული რეფორმა.

მომხსენებელმა ყურადღება გაამახვილა დოკუმენტში ასახულ როგორც ჯანმრთელობის დაცვის ასევე, განათლებისა და კულტურის მიმართულებით განხორციელებულ რეფორმებზე.

ანგარიშში ყურადღება ეთმობა სიღარიბის დაძლევასთან, სათანადო კვებასთან და საცხოვრისის უფლებასთან დაკავშირებულ საკითხებს.

მთავრობის წარმომადგენლის განმარტებით, საპარლამენტო განხილვების შემდეგ, ანგარიშის პროექტს საბოლოო სახე მიეცემა, ითარგმნება ინგლისურ ენაზე და ეკონომიკურ, სოციალურ და კულტურულ უფლებათა კომიტეტს მიეწოდება.

„ეს არის უმნიშვნელოვანესი სამართლებრივი დოკუმენტი, რომელსაც ეფუძნება ადამიანის უფლებათა დაცვის სისტემა და რომელზედაც დგას თანამედროვე დემოკრატიული ღირებულებები. წარმოდგენილ პერიოდულ ანგარიშში ხაზგასმულია ჩვენი ქვეყნის წინსვლა ბოლო წლების განმავლობაში. ასევე, იკითხება მნიშვნელოვანი განვითარების შემდგომი ეტაპები, რომელიც სჭირდება ჩვენს ქვეყანას, რათა მუდმივად პროგრესირებდეს სწორედ უძირითადესი - ეკონომიკური, სოციალური და კულტურული უფლებების მიმართულებით“, - განაცხადა ადამიანის უფლებათა დაცვისა და სამოქალაქო ინტეგრაციის კომიტეტის თავმჯდომარემ, მიხეილ სარჯველაძემ.

​ადამიანის უფლებათა დაცვისა და სამოქალაქო ინტეგრაციის, დარგობრივი ეკონომიკისა და ეკონომიკური პოლიტიკის, კულტურის, საგარეო ურთიერთობათა და ჯანმრთელობის დაცვისა და სოციალურ საკითხთა კომიტეტებმა წარმოდგენილი ანგარიშის პროექტს მხარი დაუჭირეს.
​

გენერალური ასამბლეა,

კიდევ ერთხელ ადასტურებს გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ქარტიის მიზნებისა და პრინციპების დაცვის მნიშვნელობას მსოფლიოს ყველა ქვეყანაში ყველა ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების ხელშეწყობისა და დაცვისათვის,

ასევე ადასტურებს ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციისა და ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო პაქტის მნიშვნელობას, როგორც საერთაშორისო ძალისხმევის ძირითად ელემენტებს, რათა ხელი შეუწყოს ადამიანის უფლებათა და ფუნდამენტურ თავისუფლებათა საყოველთაო პატივისცემასა და დაცვას და გაეროს ფარგლებში მიღებული სხვა ადამიანის უფლებათა დოკუმენტების მნიშვნელობას. სისტემა, ისევე როგორც რეგიონულ დონეზე,

ხაზს უსვამს, რომ საერთაშორისო თანამეგობრობის ყველა წევრი ერთობლივად და ცალ-ცალკე შეასრულებს თავის საზეიმო ვალდებულებას, ხელი შეუწყოს და წაახალისოს ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების პატივისცემა ყველასთვის ყოველგვარი განსხვავების გარეშე, მათ შორის რასის, ფერის, სქესის, ენის, რელიგიის საფუძველზე. პოლიტიკური ან სხვა აზრი, ეროვნული ან სოციალური წარმომავლობა, საკუთრება, დაბადების ან სხვა სტატუსი და კიდევ ერთხელ ადასტურებს საერთაშორისო თანამშრომლობის მიღწევის განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ქარტიის შესაბამისად ამ ვალდებულების შესასრულებლად,

აღიარებს საერთაშორისო თანამშრომლობის მნიშვნელოვან როლს და ღირებულ შრომას ინდივიდების, ჯგუფებისა და ასოციაციების წვლილისთვის ხალხთა და ინდივიდთა ადამიანის უფლებათა და ფუნდამენტურ თავისუფლებათა ყველა დარღვევის ეფექტური აღმოფხვრაში, მათ შორის მასობრივ, უხეში ან სისტემატიურ დარღვევებთან დაკავშირებით. როგორიცაა აპარტეიდის, რასობრივი დისკრიმინაციის ყველა ფორმის, კოლონიალიზმის, უცხოური ბატონობის ან ოკუპაციის, აგრესიის ან ეროვნული სუვერენიტეტის, ეროვნული ერთიანობის ან ტერიტორიული მთლიანობის და ხალხების თვითგამორკვევის უფლების აღიარებაზე უარის თქმის შედეგი. თითოეულმა ხალხმა განახორციელოს სრული სუვერენიტეტი მის სიმდიდრესა და ბუნებრივ რესურსებზე,

აღიარებენ საერთაშორისო მშვიდობასა და უსაფრთხოებას შორის ურთიერთობას და ადამიანის უფლებებითა და ფუნდამენტური თავისუფლებებით სარგებლობას და მხედველობაში, რომ საერთაშორისო მშვიდობისა და უსაფრთხოების არარსებობა არ ამართლებს შეუსრულებლობას,

იმეორებს, რომ ადამიანის ყველა უფლება და ფუნდამენტური თავისუფლება არის უნივერსალური, განუყოფელი, ურთიერთდამოკიდებული და ურთიერთდაკავშირებული და უნდა იყოს ხელშეწყობილი და განხორციელებული სამართლიანად და სამართლიანად, ყოველი ამ უფლებისა და თავისუფლების განხორციელებაზე ზიანის მიყენების გარეშე,

ხაზს უსვამს, რომ მთავარი პასუხისმგებლობა და მოვალეობა, ხელი შეუწყოს და დაიცვას ადამიანის უფლებები და ძირითადი თავისუფლებები, ეკისრება სახელმწიფოს,

აღიარებს ინდივიდების, ჯგუფებისა და ასოციაციების უფლებასა და პასუხისმგებლობას, ხელი შეუწყონ ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების პატივისცემასა და ცოდნის გაღრმავებას ეროვნულ და საერთაშორისო დონეზე,

აცხადებს:

მუხლი 1

ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, ხელი შეუწყოს და იბრძოლოს ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების დაცვასა და განხორციელებაზე ეროვნულ და საერთაშორისო დონეზე.

მუხლი 2

თითოეულ სახელმწიფოს აქვს მთავარი პასუხისმგებლობა და მოვალეობა, დაიცვას, ხელი შეუწყოს და განახორციელოს ადამიანის ყველა უფლება და ფუნდამენტური თავისუფლება, მათ შორის ისეთი ნაბიჯების გადადგმით, რომლებიც შეიძლება საჭირო გახდეს ყველა აუცილებელი პირობის შესაქმნელად სოციალურ, ეკონომიკურ, პოლიტიკურ და სხვა სფეროებში, ასევე. როგორც იურიდიული გარანტია, რომელიც საჭიროა იმის უზრუნველსაყოფად, რომ მის იურისდიქციის ქვეშ მყოფ ყველა პირს, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, შეუძლია ისარგებლოს ყველა ამ უფლებებითა და თავისუფლებებით პრაქტიკაში.
ყოველი სახელმწიფო მიიღებს ისეთ საკანონმდებლო, ადმინისტრაციულ და სხვა ნაბიჯებს, რომლებიც შეიძლება იყოს საჭირო წინამდებარე დეკლარაციაში აღნიშნული უფლებებისა და თავისუფლებების ეფექტიანად გარანტირებისთვის.

მუხლი 3

ეროვნული სამართალი, რომელიც შეესაბამება გაეროს წესდებას და სახელმწიფოს სხვა საერთაშორისო ვალდებულებებს ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების სფეროში, არის იურიდიული ჩარჩო, რომლის ფარგლებშიც უნდა განხორციელდეს და სარგებლობდეს ადამიანის უფლებები და ძირითადი თავისუფლებები და რომლის ფარგლებშიც ყველა აქტივობა მითითებულია ქ. უნდა შესრულდეს წინამდებარე დეკლარაცია ამ უფლებებისა და თავისუფლებების ხელშეწყობის, დაცვისა და ეფექტური რეალიზაციისათვის.

მუხლი 4

არაფერი წინამდებარე დეკლარაციაში არ უნდა იქნას გაგებული, როგორც შელახული ან ეწინააღმდეგება გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის წესდების მიზნებსა და პრინციპებს, ან როგორც ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციის, ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო პაქტის და სხვა საერთაშორისო დოკუმენტების დებულებების შეზღუდვას ან გადახვევას. ამ სფეროში მოქმედი ვალდებულებები.

მუხლი 5

ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების ხელშეწყობისა და დაცვის მიზნით, ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, ეროვნულ და საერთაშორისო დონეზე:

მშვიდობიანად შეხვედრა ან შეკრება;
ჩამოაყალიბოს, შეუერთდეს და მიიღო მონაწილეობა არასამთავრობო ორგანიზაციებში, ასოციაციაში ან ჯგუფებში;
კომუნიკაცია არასამთავრობო ან მთავრობათაშორის ორგანიზაციებთან.

მუხლი 6

ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად:

იცოდეს, მოიძიოს, მიიღოს, მიიღოს და შეინახოს ინფორმაცია ადამიანის ყველა უფლებასა და ფუნდამენტურ თავისუფლებაზე, მათ შორის ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის შესახებ იმის შესახებ, თუ როგორ ხდება ამ უფლებებისა და თავისუფლებების მოქმედება შიდა საკანონმდებლო, სასამართლო ან ადმინისტრაციულ სისტემებში;
როგორც ეს გათვალისწინებულია ადამიანის უფლებათა და სხვა მოქმედ საერთაშორისო დოკუმენტებში, თავისუფლად გამოაქვეყნოს, გაავრცელოს ან გაავრცელოს სხვებს შეხედულებები, ინფორმაცია და ცოდნა ადამიანის ყველა უფლებასა და ძირითად თავისუფლებაზე;
შეისწავლოს, განიხილოს, ჩამოაყალიბოს და გააჩნდეს მოსაზრებები ადამიანის ყველა უფლებასა და ძირითად თავისუფლებაზე, როგორც კანონში, ასევე პრაქტიკაში, და ამ და სხვა შესაბამისი საშუალებებით საზოგადოების ყურადღების მიქცევა ამ საკითხებზე.

მუხლი 7

ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, განავითაროს და განიხილოს ადამიანის უფლებების შესახებ ახალი იდეები და პრინციპები და მხარი დაუჭიროს მათ მიღებას.

მუხლი 8

ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, ქონდეს ეფექტური წვდომა, არადისკრიმინაციული საფუძველზე, მონაწილეობა მიიღოს თავისი ქვეყნის მმართველობაში და საზოგადოებრივ საქმეთა წარმართვაში.
ეს მოიცავს, inter alia, უფლებას, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, წარუდგინონ სამთავრობო ორგანოებს და უწყებებს და ორგანიზაციებს კრიტიკა და წინადადებები მათი ფუნქციონირების გასაუმჯობესებლად და ყურადღების მიქცევა მათი მუშაობის ნებისმიერ ასპექტზე, რომელიც შეიძლება შეაფერხოს ან ხელს უშლის ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების ხელშეწყობას, დაცვას და რეალიზაციას.

მუხლი 9

ადამიანის უფლებებისა და ფუნდამენტური თავისუფლებების განხორციელებისას, მათ შორის ადამიანის უფლებების ხელშეწყობისა და დაცვის დროს, როგორც ეს მითითებულია წინამდებარე დეკლარაციაში, ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, ისარგებლოს ეფექტური დაცვის საშუალებებით და იყოს დაცული ამ უფლებების დარღვევის შემთხვევაში.

ამ მიზნით, ყველას, ვისი უფლებები თუ თავისუფლებები სავარაუდოდ ირღვევა, აქვს უფლება, პირადად ან კანონიერად უფლებამოსილი წარმომადგენლობის მეშვეობით, მიმართოს და დაუყოვნებლივ განიხილოს ეს საჩივარი საჯარო განხილვისას დამოუკიდებელი, მიუკერძოებელი და კომპეტენტური სასამართლო ან სხვა ორგანოს წინაშე. კანონით და ასეთი ორგანოსგან მიიღოს გადაწყვეტილება კანონის შესაბამისად, რომელიც ითვალისწინებს ანაზღაურების, მათ შორის ნებისმიერი გადასახდელი კომპენსაციის, როდესაც ადგილი ჰქონდა ამ პირის უფლებების ან თავისუფლებების დარღვევას, ასევე საბოლოო გადაწყვეტილების და გადაწყვეტილების აღსრულებას. ზედმეტი შეფერხების გარეშე.

ამავე მიზნით, ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, მათ შორის:

უჩივლოს ცალკეული თანამდებობის პირების და სამთავრობო ორგანოების პოლიტიკასა და ქმედებებს ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დარღვევებთან დაკავშირებით, პეტიციით ან სხვა შესაბამისი საშუალებებით, კომპეტენტურ შიდა სასამართლო, ადმინისტრაციულ ან საკანონმდებლო ორგანოებში ან კანონით გათვალისწინებულ ნებისმიერ სხვა კომპეტენტურ ორგანოში. სახელმწიფოს სისტემა, რომელმაც უნდა გამოიტანოს გადაწყვეტილება საჩივარზე ზედმეტი დაყოვნების გარეშე;

დაესწროს საჯარო მოსმენებს, პროცესებსა და სასამართლო პროცესებს, რათა ჩამოაყალიბოს აზრი მათ შესაბამისობაზე ეროვნულ კანონმდებლობასთან და მოქმედ საერთაშორისო ვალდებულებებთან და ვალდებულებებთან;

შესთავაზოს და უზრუნველყოს პროფესიონალურად კვალიფიციური იურიდიული დახმარება ან სხვა შესაბამისი რჩევები და დახმარება ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების დაცვაში.

ამავე მიზნით, და მოქმედი საერთაშორისო ინსტრუმენტებისა და პროცედურების შესაბამისად, ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, შეუფერხებლად წვდომა და დაუკავშირდეს საერთაშორისო ორგანოებს, რომლებსაც აქვთ ზოგადი ან სპეციალური კომპეტენცია, მიიღონ და განიხილონ კომუნიკაციები ადამიანის საკითხებზე. უფლებები და ძირითადი თავისუფლებები.

სახელმწიფო ჩაატარებს სწრაფ და მიუკერძოებელ გამოძიებას ან უზრუნველყოფს გამოძიებას, როდესაც არსებობს გონივრული საფუძველი იმის დასაჯერებლად, რომ მის იურისდიქციის ქვეშ მყოფ ტერიტორიაზე ადგილი აქვს ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დარღვევას.

მუხლი 10

არავინ უნდა მონაწილეობდეს მოქმედებით ან არ ქმედებით, სადაც ეს საჭიროა, ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების დარღვევაში და არავინ უნდა დაექვემდებაროს რაიმე სახის სასჯელს ან უარყოფით ქმედებას ამაზე უარის თქმისთვის.

მუხლი 11

ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, კანონიერად განახორციელოს თავისი საქმიანობა ან პროფესია. ყველას, ვისაც თავისი პროფესიის შედეგად შეუძლია გავლენა მოახდინოს ადამიანის ღირსებაზე, ადამიანის უფლებებსა და სხვათა ფუნდამენტურ თავისუფლებებზე, პატივი უნდა სცეს ამ უფლებებსა და თავისუფლებებს და შეესაბამებოდეს პროფესიული და პროფესიული ქცევის ან ეთიკის შესაბამის ეროვნულ და საერთაშორისო სტანდარტებს.

მუხლი 12

ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, მონაწილეობა მიიღოს ადამიანის უფლებათა და ფუნდამენტურ თავისუფლებათა დარღვევის წინააღმდეგ მშვიდობიან ღონისძიებებში.

სახელმწიფო მიიღებს ყველა საჭირო ზომას, რათა უზრუნველყოს ყველა ადამიანის უფლებამოსილი ორგანოების დაცვა, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, ნებისმიერი ძალადობის, მუქარის, შურისძიების, დე ფაქტო ან დე იურე არასასურველი დისკრიმინაციის, ზეწოლის ან რაიმე სხვა თვითნებური ქმედებებისგან, როგორც შედეგი. წინამდებარე დეკლარაციაში მითითებული უფლებების მის მიერ ლეგიტიმური გამოყენების შესახებ.

ამასთან დაკავშირებით, ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, იყოს ეფექტური დაცული ეროვნული კანონმდებლობით მშვიდობიანი საშუალებებით რეაგირებისას ან წინააღმდეგობის გაწევისას, ქმედებებითა და ქმედებებით, მათ შორის უმოქმედობით, რომლებიც მიეკუთვნება სახელმწიფოებს, რომლებიც იწვევს ადამიანის დარღვევებს. უფლებები და ძირითადი თავისუფლებები, ასევე ჯგუფების ან ცალკეული პირების მიერ განხორციელებული ძალადობის აქტები, რომლებიც გავლენას ახდენენ ადამიანის უფლებებითა და ძირითადი თავისუფლებებით სარგებლობაზე.

მუხლი 13

ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, მოითხოვოს, მიიღოს და გამოიყენოს რესურსები მშვიდობიანი გზით ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების ხელშეწყობისა და დაცვის მიზნით, წინამდებარე დეკლარაციის მე-3 მუხლის შესაბამისად.

მუხლი 14

სახელმწიფოს აქვს პასუხისმგებლობა მიიღოს საკანონმდებლო, სასამართლო, ადმინისტრაციული ან სხვა შესაბამისი ზომები, რათა ხელი შეუწყოს მის იურისდიქციის ქვეშ მყოფი ყველა პირის მიერ მათი სამოქალაქო, პოლიტიკური, ეკონომიკური, სოციალური და კულტურული უფლებების გაგებას.

ასეთი ზომები, მათ შორის, მოიცავს:

ეროვნული კანონებისა და რეგულაციების და მოქმედი ძირითადი საერთაშორისო ადამიანის უფლებათა ინსტრუმენტების გამოქვეყნება და ფართო ხელმისაწვდომობა;

ადამიანის უფლებათა სფეროში საერთაშორისო დოკუმენტების სრული და თანაბარი ხელმისაწვდომობა, მათ შორის სახელმწიფოს მიერ პერიოდული მოხსენებები ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო ხელშეკრულებებით დადგენილ ორგანოებში, რომლებშიც ის მონაწილეა, აგრეთვე განხილვების შემაჯამებელი ჩანაწერები და ოფიციალური ანგარიშები. ამ ორგანოების.

სახელმწიფო უზრუნველყოფს და მხარს უჭერს, საჭიროების შემთხვევაში, შემდგომი დამოუკიდებელი ეროვნული ინსტიტუტების შექმნას და განვითარებას ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების ხელშეწყობისა და დაცვის მიზნით მის იურისდიქციის ქვეშ მყოფ ყველა ტერიტორიაზე, იქნება ეს ომბუდსმენი, ადამიანის უფლებათა კომისია თუ ნებისმიერი სხვა ფორმა. ეროვნული ინსტიტუტი.

მუხლი 15

სახელმწიფოს ეკისრება პასუხისმგებლობა, ხელი შეუწყოს და ხელი შეუწყოს ადამიანის უფლებებისა და ფუნდამენტური თავისუფლებების სწავლებას განათლების ყველა დონეზე და უზრუნველყოს, რომ ყველა, ვინც პასუხისმგებელია იურისტების, სამართალდამცავების, შეიარაღებული ძალების პერსონალისა და საჯარო მოხელეების მომზადებაზე, შეიცავდეს შესაბამის ელემენტებს. ადამიანის უფლებების სწავლება მათ სასწავლო პროგრამაში.

მუხლი 16

ცალკეულ პირებს, არასამთავრობო ორგანიზაციებს და შესაბამის ინსტიტუტებს აქვთ მნიშვნელოვანი როლი შეასრულონ საზოგადოების უფრო მეტი ინფორმირებულობა ადამიანის ყველა უფლებასა და ძირითად თავისუფლებასთან დაკავშირებული საკითხების მეშვეობით, როგორიცაა განათლება, ტრენინგი და კვლევა ამ სფეროებში შემდგომი გაძლიერების მიზნით. სხვათა შორის, ურთიერთგაგება, შემწყნარებლობა, მშვიდობა და მეგობრული ურთიერთობები ერებს შორის და ყველა რასობრივ და რელიგიურ ჯგუფს შორის, იმ საზოგადოებებისა და თემების სხვადასხვა წარმომავლობის გათვალისწინებით, რომლებშიც ისინი ახორციელებენ თავიანთ საქმიანობას.

მუხლი 17

წინამდებარე დეკლარაციაში მითითებული უფლებებისა და თავისუფლებების განხორციელებისას, ყველას, ვინც მოქმედებს ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, ექვემდებარება მხოლოდ ისეთ შეზღუდვებს, რომლებიც შეესაბამება მოქმედ საერთაშორისო ვალდებულებებს და განისაზღვრება კანონით მხოლოდ იმ მიზნით. სხვათა უფლებებისა და თავისუფლებების სათანადო აღიარებისა და პატივისცემის უზრუნველყოფა და მორალის, საზოგადოებრივი წესრიგისა და ზოგადი კეთილდღეობის სამართლიანი მოთხოვნების დაკმაყოფილება დემოკრატიულ საზოგადოებაში.

მუხლი 18

ყველას აქვს მოვალეობები საზოგადოების მიმართ და მის შიგნით, სადაც მხოლოდ მისი პიროვნების თავისუფალი და სრული განვითარებაა შესაძლებელი.
ინდივიდებს, ჯგუფებს, ინსტიტუტებსა და არასამთავრობო ორგანიზაციებს აქვთ მნიშვნელოვანი როლი და პასუხისმგებლობა დემოკრატიის დაცვაში, ადამიანის უფლებებისა და ფუნდამენტური თავისუფლებების ხელშეწყობაში და დემოკრატიული საზოგადოებების, ინსტიტუტებისა და პროცესების ხელშეწყობასა და წინსვლაში.
ინდივიდებს, ჯგუფებს, ინსტიტუტებსა და არასამთავრობო ორგანიზაციებს ასევე აქვთ მნიშვნელოვანი როლი და პასუხისმგებლობა, რათა წვლილი შეიტანონ, საჭიროებისამებრ, სოციალური და საერთაშორისო წესრიგის ყოველი ადამიანის უფლების ხელშეწყობაში, რომელშიც საყოველთაო დეკლარაციაში მითითებული უფლებები და თავისუფლებებია. ადამიანის უფლებათა და სხვა ადამიანის უფლებათა ინსტრუმენტების სრულად რეალიზება შესაძლებელია.

მუხლი 19

წინამდებარე დეკლარაციაში არაფერი არ უნდა იყოს განმარტებული ისე, როგორც რომელიმე ინდივიდს, ჯგუფს ან საზოგადოების ორგანოს ან რომელიმე სახელმწიფოს უფლებას ჩაერთოს რაიმე საქმიანობაში ან განახორციელოს რაიმე ქმედება, რომელიც მიმართულია წინამდებარე დეკლარაციაში მითითებული უფლებებისა და თავისუფლებების განადგურებისკენ.

მუხლი 20

არაფერი წინამდებარე დეკლარაციაში არ უნდა იქნას განმარტებული, როგორც ნებას აძლევს სახელმწიფოებს მხარი დაუჭირონ და ხელი შეუწყონ ინდივიდების, ინდივიდთა ჯგუფების, ინსტიტუტების ან არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობას, რომელიც ეწინააღმდეგება გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ქარტიის დებულებებს.
​

​1. ყველა მამაკაცს, ქალს და ბავშვს აქვს განუყოფელი უფლება, იყოს თავისუფალი შიმშილისა და არასწორი კვებისგან, რათა სრულად განვითარდეს და შეინარჩუნოს ფიზიკური და გონებრივი შესაძლებლობები. საზოგადოება დღეს უკვე ფლობს საკმარის რესურსებს, ორგანიზაციულ შესაძლებლობებს და ტექნოლოგიას და, შესაბამისად, კომპეტენციას ამ მიზნის მისაღწევად. შესაბამისად, შიმშილის აღმოფხვრა არის საერთაშორისო თანამეგობრობის ყველა ქვეყნის, განსაკუთრებით განვითარებული ქვეყნების და სხვა დახმარების პოზიციის საერთო მიზანი.

2. მთავრობების ფუნდამენტური პასუხისმგებლობაა ერთად იმუშაონ საკვების უფრო მაღალი წარმოებისთვის და საკვების უფრო სამართლიანი და ეფექტური განაწილებისთვის ქვეყნებს შორის და ქვეყნებში. მთავრობებმა დაუყოვნებლივ უნდა წამოიწყონ უფრო დიდი შეტევა ქრონიკულ არასრულფასოვან კვებაზე და დეფიციტურ დაავადებებზე დაუცველ და დაბალი შემოსავლის მქონე ჯგუფებში. ყველასთვის ადეკვატური კვების უზრუნველსაყოფად, მთავრობებმა უნდა ჩამოაყალიბონ სათანადო კვებისა და კვების პოლიტიკა, ინტეგრირებული საერთო სოციალურ-ეკონომიკურ და სოფლის მეურნეობის განვითარების გეგმებში, ხელმისაწვდომი და პოტენციური საკვები რესურსების ადეკვატურ ცოდნაზე დაყრდნობით. ამ კუთხით დედის რძის მნიშვნელობა ხაზგასმული უნდა იყოს კვების საფუძველზე.

3. სასურსათო პრობლემები უნდა მოგვარდეს ეკონომიკური და სოციალური განვითარების ეროვნული გეგმებისა და პროგრამების მომზადებისა და განხორციელებისას, მათ ჰუმანიტარულ ასპექტებზე ხაზგასმით.

4. თითოეული დაინტერესებული სახელმწიფოს პასუხისმგებლობაა, მისი სუვერენული გადაწყვეტილების და შიდა კანონმდებლობის შესაბამისად, აღმოფხვრას დაბრკოლებები სურსათის წარმოებაში და უზრუნველყოს სათანადო წახალისება სოფლის მეურნეობის მწარმოებლებისთვის. ამ მიზნების მისაღწევად უპირველესი მნიშვნელობა აქვს სოციალურ-ეკონომიკური ტრანსფორმაციის ეფექტურ ღონისძიებებს აგრარული, საგადასახადო, საკრედიტო და საინვესტიციო პოლიტიკის რეფორმით და სოფლის სტრუქტურების რეორგანიზაციით, როგორიცაა საკუთრების პირობების რეფორმა, მწარმოებლისა და მომხმარებლის წახალისება. კოოპერატივები, ადამიანური რესურსების სრული პოტენციალის მობილიზება განვითარებად ქვეყნებში სოფლის ინტეგრირებული განვითარებისთვის და მცირე ფერმერების, მეთევზეების და მიწის უმწეო მუშაკების ჩართულობა სურსათის წარმოებისა და დასაქმების საჭირო მიზნების მისაღწევად. უფრო მეტიც,

5. საზღვაო და შიდა წყლის რესურსები დღეს უფრო მნიშვნელოვანი ხდება, როგორც ოდესმე, როგორც საკვები და ეკონომიკური კეთილდღეობის წყარო. შესაბამისად, უნდა იქნას მიღებული ზომები ამ რესურსების რაციონალური ექსპლუატაციის ხელშესაწყობად, სასურველია პირდაპირი მოხმარებისთვის, რათა ხელი შეუწყოს ყველა ხალხის საკვების მოთხოვნილების დაკმაყოფილებას.

6. სურსათის წარმოების გაზრდის მცდელობებს უნდა დაემატოს ყველა მცდელობა, რათა თავიდან იქნას აცილებული საკვების ყოველგვარი ფუჭება.

7. განვითარებად ქვეყნებში და განსაკუთრებით მათ შორის ყველაზე ნაკლებად განვითარებულ და ყველაზე სერიოზულად დაზარალებულ ქვეყნებში სურსათის წარმოებას ბიძგის მისაცემად, განვითარებული ქვეყნების და სხვა ქვეყნების მიერ, რომლებსაც ამის შესაძლებლობა აქვთ, უნდა განხორციელდეს სასწრაფო და ეფექტური საერთაშორისო ქმედება. მათ მდგრადი დამატებითი ტექნიკური და ფინანსური დახმარება ხელსაყრელი პირობებით და იმ მოცულობით, რომელიც საკმარისი იქნება ორმხრივი და მრავალმხრივი შეთანხმებების საფუძველზე. ეს დახმარება უნდა იყოს თავისუფალი პირობებისგან, რომელიც არ შეესაბამება მიმღები სახელმწიფოების სუვერენიტეტს.

8. ყველა ქვეყანამ და, უპირველეს ყოვლისა, მაღალ ინდუსტრიულმა ქვეყნებმა, ხელი უნდა შეუწყონ სურსათის წარმოების ტექნოლოგიის წინსვლას და ყველა ღონე უნდა გააკეთონ ხელი შეუწყონ საკვების წარმოების შესაბამისი ტექნოლოგიის გადაცემას, ადაპტაციას და გავრცელებას განვითარებადი ქვეყნების საკეთილდღეოდ და ამ მიზნით. მათ, სხვათა შორის, ყველა ძალისხმევა უნდა გააკეთონ თავიანთი კვლევითი მუშაობის შედეგების გასავრცელებლად განვითარებადი ქვეყნების მთავრობებსა და სამეცნიერო ინსტიტუტებში, რათა მათ საშუალება მისცენ ხელი შეუწყონ მდგრადი სოფლის მეურნეობის განვითარებას.

9. იმ ბუნებრივი რესურსების სათანადო კონსერვაციის უზრუნველსაყოფად, რომლებიც გამოიყენება ან შეიძლება გამოყენებულ იქნას საკვების წარმოებისთვის, ყველა ქვეყანა უნდა ითანამშრომლოს, რათა ხელი შეუწყოს გარემოს, მათ შორის საზღვაო გარემოს შენარჩუნებას.

10. ყველა განვითარებულმა ქვეყანამ და სხვამ, რომელსაც შეუძლია ამის გაკეთება, უნდა ითანამშრომლოს ტექნიკურად და ფინანსურად განვითარებად ქვეყნებთან, რათა გააფართოვონ მიწისა და წყლის რესურსები სასოფლო-სამეურნეო წარმოებისთვის და უზრუნველყონ სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის ხელმისაწვდომობის სწრაფი ზრდა, სამართლიანი ხარჯებით. როგორც სასუქები და სხვა ქიმიკატები, მაღალი ხარისხის თესლი, საკრედიტო და ტექნოლოგია. ასევე მნიშვნელოვანია განვითარებად ქვეყნებს შორის თანამშრომლობა ამ კუთხით.

11. ყველა სახელმწიფო მაქსიმალურად უნდა იბრძოდეს, რათა შეცვალოს მათი სასოფლო-სამეურნეო პოლიტიკა, სადაც ეს საჭიროა, რათა პრიორიტეტი მიანიჭოს სურსათის წარმოებას, ამ კუთხით აღიარებს მსოფლიო სასურსათო პრობლემასა და საერთაშორისო ვაჭრობას შორის ურთიერთკავშირს. განვითარებულმა ქვეყნებმა შეძლებისდაგვარად უნდა გაითვალისწინონ სურსათის ექსპორტიორი განვითარებადი ქვეყნების ინტერესები, რათა თავიდან აიცილონ მავნე ზემოქმედება მათ ექსპორტზე. უფრო მეტიც, ყველა ქვეყანამ უნდა ითანამშრომლოს, რათა გამოიმუშაოს ეფექტური ნაბიჯები მსოფლიო ბაზრების სტაბილიზაციისა და სამართლიანი და ანაზღაურებადი ფასების ხელშეწყობის პრობლემის გადასაჭრელად, საჭიროების შემთხვევაში, საერთაშორისო შეთანხმებების მეშვეობით,

12. ვინაიდან მთელი საერთაშორისო თანამეგობრობის საერთო პასუხისმგებლობაა უზრუნველყოს სასიცოცხლო მნიშვნელობის საკვები პროდუქტების ადეკვატური მსოფლიო მარაგი, შესაბამისი რეზერვების, მათ შორის საგანგებო რეზერვების საშუალებით, ყველა ქვეყანამ უნდა ითანამშრომლოს მსოფლიო სასურსათო უსაფრთხოების ეფექტური სისტემა:

სურსათისა და სოფლის მეურნეობის შესახებ გლობალური ინფორმაციისა და ადრეული გაფრთხილების სისტემის ფუნქციონირებაში მონაწილეობა და მხარდაჭერა;

მსოფლიო სასურსათო უსაფრთხოების შესახებ შემოთავაზებული საერთაშორისო ორგანიზაციის მიზნების, პოლიტიკისა და სახელმძღვანელო პრინციპების დაცვა, რომელიც დამტკიცებულია მსოფლიო სასურსათო კონფერენციის მიერ;

თუ ეს შესაძლებელია, მარაგების ან სახსრების გამოყოფა საერთაშორისო გადაუდებელი სასურსათო მოთხოვნების დასაკმაყოფილებლად, როგორც ეს გათვალისწინებულია მსოფლიო სასურსათო უსაფრთხოების შესახებ შემოთავაზებულ საერთაშორისო ვალდებულებაში და საერთაშორისო სახელმძღვანელოს შემუშავება, რათა უზრუნველყოს ასეთი მარაგების კოორდინაცია და გამოყენება;

თანამშრომლობა სასურსათო დახმარების მიწოდებაში საგანგებო და კვების საჭიროებების დასაკმაყოფილებლად, აგრეთვე სოფლის დასაქმების სტიმულირებისთვის განვითარების პროექტების მეშვეობით.

ყველა დონორმა ქვეყანამ უნდა მიიღოს და განახორციელოს სასურსათო დახმარების პერსპექტიული დაგეგმვის კონცეფცია და ყველა ძალისხმევა გამოიჩინოს საქონლისა და/ან ფინანსური დახმარების უზრუნველსაყოფად, რომელიც უზრუნველყოფს მარცვლეულის და სხვა საკვები პროდუქტების ადექვატურ რაოდენობას.

დრო მოკლეა. გადაუდებელი და მდგრადი მოქმედება სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია. ამრიგად, კონფერენცია მოუწოდებს ყველა ხალხს, რომლებიც გამოხატავენ თავიანთ ნებას, როგორც ინდივიდუალურად, და მათი მთავრობების და არასამთავრობო ორგანიზაციების მეშვეობით, ერთად იმუშაონ შიმშილის საუკუნოვანი უბედურების დასასრულებლად.

კონფერენცია ადასტურებს:

მონაწილე სახელმწიფოების გადაწყვეტილება სრულად გამოიყენონ გაერთიანებული ერების სისტემა ამ დეკლარაციისა და კონფერენციის მიერ მიღებული სხვა გადაწყვეტილებების განხორციელებისას.