დეკლარაცია უფლებადამცველთა შესახებ

დეკლარაცია უფლებადამცველთა შესახებ მიღებულია 1998 წლის 9 დეკემბერს გენერალური ასამბლეის 53/144 რეზოლუციით

დეკლარაციის სრული დასახელება: დეკლარაცია ინდივიდების, ჯგუფებისა და საზოგადოების ორგანოების უფლებებისა და პასუხისმგებლობის შესახებ, ხელი შეუწყონ და დაიცვან ადამიანის საყოველთაოდ აღიარებული უფლებები და ძირითადი თავისუფლებები

გენერალური ასამბლეა,

კიდევ ერთხელ ადასტურებს გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ქარტიის მიზნებისა და პრინციპების დაცვის მნიშვნელობას მსოფლიოს ყველა ქვეყანაში ყველა ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების ხელშეწყობისა და დაცვისათვის,

ასევე ადასტურებს ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციისა და ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო პაქტის მნიშვნელობას, როგორც საერთაშორისო ძალისხმევის ძირითად ელემენტებს, რათა ხელი შეუწყოს ადამიანის უფლებათა და ფუნდამენტურ თავისუფლებათა საყოველთაო პატივისცემასა და დაცვას და გაეროს ფარგლებში მიღებული სხვა ადამიანის უფლებათა დოკუმენტების მნიშვნელობას. სისტემა, ისევე როგორც რეგიონულ დონეზე,

ხაზს უსვამს, რომ საერთაშორისო თანამეგობრობის ყველა წევრი ერთობლივად და ცალ-ცალკე შეასრულებს თავის საზეიმო ვალდებულებას, ხელი შეუწყოს და წაახალისოს ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების პატივისცემა ყველასთვის ყოველგვარი განსხვავების გარეშე, მათ შორის რასის, ფერის, სქესის, ენის, რელიგიის საფუძველზე. პოლიტიკური ან სხვა აზრი, ეროვნული ან სოციალური წარმომავლობა, საკუთრება, დაბადების ან სხვა სტატუსი და კიდევ ერთხელ ადასტურებს საერთაშორისო თანამშრომლობის მიღწევის განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ქარტიის შესაბამისად ამ ვალდებულების შესასრულებლად,

აღიარებს საერთაშორისო თანამშრომლობის მნიშვნელოვან როლს და ღირებულ შრომას ინდივიდების, ჯგუფებისა და ასოციაციების წვლილისთვის ხალხთა და ინდივიდთა ადამიანის უფლებათა და ფუნდამენტურ თავისუფლებათა ყველა დარღვევის ეფექტური აღმოფხვრაში, მათ შორის მასობრივ, უხეში ან სისტემატიურ დარღვევებთან დაკავშირებით. როგორიცაა აპარტეიდის, რასობრივი დისკრიმინაციის ყველა ფორმის, კოლონიალიზმის, უცხოური ბატონობის ან ოკუპაციის, აგრესიის ან ეროვნული სუვერენიტეტის, ეროვნული ერთიანობის ან ტერიტორიული მთლიანობის და ხალხების თვითგამორკვევის უფლების აღიარებაზე უარის თქმის შედეგი. თითოეულმა ხალხმა განახორციელოს სრული სუვერენიტეტი მის სიმდიდრესა და ბუნებრივ რესურსებზე,

აღიარებენ საერთაშორისო მშვიდობასა და უსაფრთხოებას შორის ურთიერთობას და ადამიანის უფლებებითა და ფუნდამენტური თავისუფლებებით სარგებლობას და მხედველობაში, რომ საერთაშორისო მშვიდობისა და უსაფრთხოების არარსებობა არ ამართლებს შეუსრულებლობას,

იმეორებს, რომ ადამიანის ყველა უფლება და ფუნდამენტური თავისუფლება არის უნივერსალური, განუყოფელი, ურთიერთდამოკიდებული და ურთიერთდაკავშირებული და უნდა იყოს ხელშეწყობილი და განხორციელებული სამართლიანად და სამართლიანად, ყოველი ამ უფლებისა და თავისუფლების განხორციელებაზე ზიანის მიყენების გარეშე,

ხაზს უსვამს, რომ მთავარი პასუხისმგებლობა და მოვალეობა, ხელი შეუწყოს და დაიცვას ადამიანის უფლებები და ძირითადი თავისუფლებები, ეკისრება სახელმწიფოს,

აღიარებს ინდივიდების, ჯგუფებისა და ასოციაციების უფლებასა და პასუხისმგებლობას, ხელი შეუწყონ ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების პატივისცემასა და ცოდნის გაღრმავებას ეროვნულ და საერთაშორისო დონეზე,

აცხადებს:

მუხლი 1

ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, ხელი შეუწყოს და იბრძოლოს ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების დაცვასა და განხორციელებაზე ეროვნულ და საერთაშორისო დონეზე.

მუხლი 2

თითოეულ სახელმწიფოს აქვს მთავარი პასუხისმგებლობა და მოვალეობა, დაიცვას, ხელი შეუწყოს და განახორციელოს ადამიანის ყველა უფლება და ფუნდამენტური თავისუფლება, მათ შორის ისეთი ნაბიჯების გადადგმით, რომლებიც შეიძლება საჭირო გახდეს ყველა აუცილებელი პირობის შესაქმნელად სოციალურ, ეკონომიკურ, პოლიტიკურ და სხვა სფეროებში, ასევე. როგორც იურიდიული გარანტია, რომელიც საჭიროა იმის უზრუნველსაყოფად, რომ მის იურისდიქციის ქვეშ მყოფ ყველა პირს, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, შეუძლია ისარგებლოს ყველა ამ უფლებებითა და თავისუფლებებით პრაქტიკაში.
ყოველი სახელმწიფო მიიღებს ისეთ საკანონმდებლო, ადმინისტრაციულ და სხვა ნაბიჯებს, რომლებიც შეიძლება იყოს საჭირო წინამდებარე დეკლარაციაში აღნიშნული უფლებებისა და თავისუფლებების ეფექტიანად გარანტირებისთვის.

მუხლი 3

ეროვნული სამართალი, რომელიც შეესაბამება გაეროს წესდებას და სახელმწიფოს სხვა საერთაშორისო ვალდებულებებს ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების სფეროში, არის იურიდიული ჩარჩო, რომლის ფარგლებშიც უნდა განხორციელდეს და სარგებლობდეს ადამიანის უფლებები და ძირითადი თავისუფლებები და რომლის ფარგლებშიც ყველა აქტივობა მითითებულია ქ. უნდა შესრულდეს წინამდებარე დეკლარაცია ამ უფლებებისა და თავისუფლებების ხელშეწყობის, დაცვისა და ეფექტური რეალიზაციისათვის.

მუხლი 4

არაფერი წინამდებარე დეკლარაციაში არ უნდა იქნას გაგებული, როგორც შელახული ან ეწინააღმდეგება გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის წესდების მიზნებსა და პრინციპებს, ან როგორც ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციის, ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო პაქტის და სხვა საერთაშორისო დოკუმენტების დებულებების შეზღუდვას ან გადახვევას. ამ სფეროში მოქმედი ვალდებულებები.

მუხლი 5

ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების ხელშეწყობისა და დაცვის მიზნით, ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, ეროვნულ და საერთაშორისო დონეზე:

მშვიდობიანად შეხვედრა ან შეკრება;
ჩამოაყალიბოს, შეუერთდეს და მიიღო მონაწილეობა არასამთავრობო ორგანიზაციებში, ასოციაციაში ან ჯგუფებში;
კომუნიკაცია არასამთავრობო ან მთავრობათაშორის ორგანიზაციებთან.

მუხლი 6

ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად:

იცოდეს, მოიძიოს, მიიღოს, მიიღოს და შეინახოს ინფორმაცია ადამიანის ყველა უფლებასა და ფუნდამენტურ თავისუფლებაზე, მათ შორის ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის შესახებ იმის შესახებ, თუ როგორ ხდება ამ უფლებებისა და თავისუფლებების მოქმედება შიდა საკანონმდებლო, სასამართლო ან ადმინისტრაციულ სისტემებში;
როგორც ეს გათვალისწინებულია ადამიანის უფლებათა და სხვა მოქმედ საერთაშორისო დოკუმენტებში, თავისუფლად გამოაქვეყნოს, გაავრცელოს ან გაავრცელოს სხვებს შეხედულებები, ინფორმაცია და ცოდნა ადამიანის ყველა უფლებასა და ძირითად თავისუფლებაზე;
შეისწავლოს, განიხილოს, ჩამოაყალიბოს და გააჩნდეს მოსაზრებები ადამიანის ყველა უფლებასა და ძირითად თავისუფლებაზე, როგორც კანონში, ასევე პრაქტიკაში, და ამ და სხვა შესაბამისი საშუალებებით საზოგადოების ყურადღების მიქცევა ამ საკითხებზე.

მუხლი 7

ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, განავითაროს და განიხილოს ადამიანის უფლებების შესახებ ახალი იდეები და პრინციპები და მხარი დაუჭიროს მათ მიღებას.

მუხლი 8

ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, ქონდეს ეფექტური წვდომა, არადისკრიმინაციული საფუძველზე, მონაწილეობა მიიღოს თავისი ქვეყნის მმართველობაში და საზოგადოებრივ საქმეთა წარმართვაში.
ეს მოიცავს, inter alia, უფლებას, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, წარუდგინონ სამთავრობო ორგანოებს და უწყებებს და ორგანიზაციებს კრიტიკა და წინადადებები მათი ფუნქციონირების გასაუმჯობესებლად და ყურადღების მიქცევა მათი მუშაობის ნებისმიერ ასპექტზე, რომელიც შეიძლება შეაფერხოს ან ხელს უშლის ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების ხელშეწყობას, დაცვას და რეალიზაციას.

მუხლი 9

ადამიანის უფლებებისა და ფუნდამენტური თავისუფლებების განხორციელებისას, მათ შორის ადამიანის უფლებების ხელშეწყობისა და დაცვის დროს, როგორც ეს მითითებულია წინამდებარე დეკლარაციაში, ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, ისარგებლოს ეფექტური დაცვის საშუალებებით და იყოს დაცული ამ უფლებების დარღვევის შემთხვევაში.

ამ მიზნით, ყველას, ვისი უფლებები თუ თავისუფლებები სავარაუდოდ ირღვევა, აქვს უფლება, პირადად ან კანონიერად უფლებამოსილი წარმომადგენლობის მეშვეობით, მიმართოს და დაუყოვნებლივ განიხილოს ეს საჩივარი საჯარო განხილვისას დამოუკიდებელი, მიუკერძოებელი და კომპეტენტური სასამართლო ან სხვა ორგანოს წინაშე. კანონით და ასეთი ორგანოსგან მიიღოს გადაწყვეტილება კანონის შესაბამისად, რომელიც ითვალისწინებს ანაზღაურების, მათ შორის ნებისმიერი გადასახდელი კომპენსაციის, როდესაც ადგილი ჰქონდა ამ პირის უფლებების ან თავისუფლებების დარღვევას, ასევე საბოლოო გადაწყვეტილების და გადაწყვეტილების აღსრულებას. ზედმეტი შეფერხების გარეშე.

ამავე მიზნით, ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, მათ შორის:

უჩივლოს ცალკეული თანამდებობის პირების და სამთავრობო ორგანოების პოლიტიკასა და ქმედებებს ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დარღვევებთან დაკავშირებით, პეტიციით ან სხვა შესაბამისი საშუალებებით, კომპეტენტურ შიდა სასამართლო, ადმინისტრაციულ ან საკანონმდებლო ორგანოებში ან კანონით გათვალისწინებულ ნებისმიერ სხვა კომპეტენტურ ორგანოში. სახელმწიფოს სისტემა, რომელმაც უნდა გამოიტანოს გადაწყვეტილება საჩივარზე ზედმეტი დაყოვნების გარეშე;

დაესწროს საჯარო მოსმენებს, პროცესებსა და სასამართლო პროცესებს, რათა ჩამოაყალიბოს აზრი მათ შესაბამისობაზე ეროვნულ კანონმდებლობასთან და მოქმედ საერთაშორისო ვალდებულებებთან და ვალდებულებებთან;

შესთავაზოს და უზრუნველყოს პროფესიონალურად კვალიფიციური იურიდიული დახმარება ან სხვა შესაბამისი რჩევები და დახმარება ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების დაცვაში.

ამავე მიზნით, და მოქმედი საერთაშორისო ინსტრუმენტებისა და პროცედურების შესაბამისად, ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, შეუფერხებლად წვდომა და დაუკავშირდეს საერთაშორისო ორგანოებს, რომლებსაც აქვთ ზოგადი ან სპეციალური კომპეტენცია, მიიღონ და განიხილონ კომუნიკაციები ადამიანის საკითხებზე. უფლებები და ძირითადი თავისუფლებები.

სახელმწიფო ჩაატარებს სწრაფ და მიუკერძოებელ გამოძიებას ან უზრუნველყოფს გამოძიებას, როდესაც არსებობს გონივრული საფუძველი იმის დასაჯერებლად, რომ მის იურისდიქციის ქვეშ მყოფ ტერიტორიაზე ადგილი აქვს ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დარღვევას.

მუხლი 10

არავინ უნდა მონაწილეობდეს მოქმედებით ან არ ქმედებით, სადაც ეს საჭიროა, ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების დარღვევაში და არავინ უნდა დაექვემდებაროს რაიმე სახის სასჯელს ან უარყოფით ქმედებას ამაზე უარის თქმისთვის.

მუხლი 11

ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, კანონიერად განახორციელოს თავისი საქმიანობა ან პროფესია. ყველას, ვისაც თავისი პროფესიის შედეგად შეუძლია გავლენა მოახდინოს ადამიანის ღირსებაზე, ადამიანის უფლებებსა და სხვათა ფუნდამენტურ თავისუფლებებზე, პატივი უნდა სცეს ამ უფლებებსა და თავისუფლებებს და შეესაბამებოდეს პროფესიული და პროფესიული ქცევის ან ეთიკის შესაბამის ეროვნულ და საერთაშორისო სტანდარტებს.

მუხლი 12

ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, მონაწილეობა მიიღოს ადამიანის უფლებათა და ფუნდამენტურ თავისუფლებათა დარღვევის წინააღმდეგ მშვიდობიან ღონისძიებებში.

სახელმწიფო მიიღებს ყველა საჭირო ზომას, რათა უზრუნველყოს ყველა ადამიანის უფლებამოსილი ორგანოების დაცვა, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, ნებისმიერი ძალადობის, მუქარის, შურისძიების, დე ფაქტო ან დე იურე არასასურველი დისკრიმინაციის, ზეწოლის ან რაიმე სხვა თვითნებური ქმედებებისგან, როგორც შედეგი. წინამდებარე დეკლარაციაში მითითებული უფლებების მის მიერ ლეგიტიმური გამოყენების შესახებ.

ამასთან დაკავშირებით, ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, იყოს ეფექტური დაცული ეროვნული კანონმდებლობით მშვიდობიანი საშუალებებით რეაგირებისას ან წინააღმდეგობის გაწევისას, ქმედებებითა და ქმედებებით, მათ შორის უმოქმედობით, რომლებიც მიეკუთვნება სახელმწიფოებს, რომლებიც იწვევს ადამიანის დარღვევებს. უფლებები და ძირითადი თავისუფლებები, ასევე ჯგუფების ან ცალკეული პირების მიერ განხორციელებული ძალადობის აქტები, რომლებიც გავლენას ახდენენ ადამიანის უფლებებითა და ძირითადი თავისუფლებებით სარგებლობაზე.

მუხლი 13

ყველას აქვს უფლება, ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, მოითხოვოს, მიიღოს და გამოიყენოს რესურსები მშვიდობიანი გზით ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების ხელშეწყობისა და დაცვის მიზნით, წინამდებარე დეკლარაციის მე-3 მუხლის შესაბამისად.

მუხლი 14

სახელმწიფოს აქვს პასუხისმგებლობა მიიღოს საკანონმდებლო, სასამართლო, ადმინისტრაციული ან სხვა შესაბამისი ზომები, რათა ხელი შეუწყოს მის იურისდიქციის ქვეშ მყოფი ყველა პირის მიერ მათი სამოქალაქო, პოლიტიკური, ეკონომიკური, სოციალური და კულტურული უფლებების გაგებას.

ასეთი ზომები, მათ შორის, მოიცავს:

ეროვნული კანონებისა და რეგულაციების და მოქმედი ძირითადი საერთაშორისო ადამიანის უფლებათა ინსტრუმენტების გამოქვეყნება და ფართო ხელმისაწვდომობა;

ადამიანის უფლებათა სფეროში საერთაშორისო დოკუმენტების სრული და თანაბარი ხელმისაწვდომობა, მათ შორის სახელმწიფოს მიერ პერიოდული მოხსენებები ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო ხელშეკრულებებით დადგენილ ორგანოებში, რომლებშიც ის მონაწილეა, აგრეთვე განხილვების შემაჯამებელი ჩანაწერები და ოფიციალური ანგარიშები. ამ ორგანოების.

სახელმწიფო უზრუნველყოფს და მხარს უჭერს, საჭიროების შემთხვევაში, შემდგომი დამოუკიდებელი ეროვნული ინსტიტუტების შექმნას და განვითარებას ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების ხელშეწყობისა და დაცვის მიზნით მის იურისდიქციის ქვეშ მყოფ ყველა ტერიტორიაზე, იქნება ეს ომბუდსმენი, ადამიანის უფლებათა კომისია თუ ნებისმიერი სხვა ფორმა. ეროვნული ინსტიტუტი.

მუხლი 15

სახელმწიფოს ეკისრება პასუხისმგებლობა, ხელი შეუწყოს და ხელი შეუწყოს ადამიანის უფლებებისა და ფუნდამენტური თავისუფლებების სწავლებას განათლების ყველა დონეზე და უზრუნველყოს, რომ ყველა, ვინც პასუხისმგებელია იურისტების, სამართალდამცავების, შეიარაღებული ძალების პერსონალისა და საჯარო მოხელეების მომზადებაზე, შეიცავდეს შესაბამის ელემენტებს. ადამიანის უფლებების სწავლება მათ სასწავლო პროგრამაში.

მუხლი 16

ცალკეულ პირებს, არასამთავრობო ორგანიზაციებს და შესაბამის ინსტიტუტებს აქვთ მნიშვნელოვანი როლი შეასრულონ საზოგადოების უფრო მეტი ინფორმირებულობა ადამიანის ყველა უფლებასა და ძირითად თავისუფლებასთან დაკავშირებული საკითხების მეშვეობით, როგორიცაა განათლება, ტრენინგი და კვლევა ამ სფეროებში შემდგომი გაძლიერების მიზნით. სხვათა შორის, ურთიერთგაგება, შემწყნარებლობა, მშვიდობა და მეგობრული ურთიერთობები ერებს შორის და ყველა რასობრივ და რელიგიურ ჯგუფს შორის, იმ საზოგადოებებისა და თემების სხვადასხვა წარმომავლობის გათვალისწინებით, რომლებშიც ისინი ახორციელებენ თავიანთ საქმიანობას.

მუხლი 17

წინამდებარე დეკლარაციაში მითითებული უფლებებისა და თავისუფლებების განხორციელებისას, ყველას, ვინც მოქმედებს ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად, ექვემდებარება მხოლოდ ისეთ შეზღუდვებს, რომლებიც შეესაბამება მოქმედ საერთაშორისო ვალდებულებებს და განისაზღვრება კანონით მხოლოდ იმ მიზნით. სხვათა უფლებებისა და თავისუფლებების სათანადო აღიარებისა და პატივისცემის უზრუნველყოფა და მორალის, საზოგადოებრივი წესრიგისა და ზოგადი კეთილდღეობის სამართლიანი მოთხოვნების დაკმაყოფილება დემოკრატიულ საზოგადოებაში.

მუხლი 18

ყველას აქვს მოვალეობები საზოგადოების მიმართ და მის შიგნით, სადაც მხოლოდ მისი პიროვნების თავისუფალი და სრული განვითარებაა შესაძლებელი.
ინდივიდებს, ჯგუფებს, ინსტიტუტებსა და არასამთავრობო ორგანიზაციებს აქვთ მნიშვნელოვანი როლი და პასუხისმგებლობა დემოკრატიის დაცვაში, ადამიანის უფლებებისა და ფუნდამენტური თავისუფლებების ხელშეწყობაში და დემოკრატიული საზოგადოებების, ინსტიტუტებისა და პროცესების ხელშეწყობასა და წინსვლაში.
ინდივიდებს, ჯგუფებს, ინსტიტუტებსა და არასამთავრობო ორგანიზაციებს ასევე აქვთ მნიშვნელოვანი როლი და პასუხისმგებლობა, რათა წვლილი შეიტანონ, საჭიროებისამებრ, სოციალური და საერთაშორისო წესრიგის ყოველი ადამიანის უფლების ხელშეწყობაში, რომელშიც საყოველთაო დეკლარაციაში მითითებული უფლებები და თავისუფლებებია. ადამიანის უფლებათა და სხვა ადამიანის უფლებათა ინსტრუმენტების სრულად რეალიზება შესაძლებელია.

მუხლი 19

წინამდებარე დეკლარაციაში არაფერი არ უნდა იყოს განმარტებული ისე, როგორც რომელიმე ინდივიდს, ჯგუფს ან საზოგადოების ორგანოს ან რომელიმე სახელმწიფოს უფლებას ჩაერთოს რაიმე საქმიანობაში ან განახორციელოს რაიმე ქმედება, რომელიც მიმართულია წინამდებარე დეკლარაციაში მითითებული უფლებებისა და თავისუფლებების განადგურებისკენ.

მუხლი 20

არაფერი წინამდებარე დეკლარაციაში არ უნდა იქნას განმარტებული, როგორც ნებას აძლევს სახელმწიფოებს მხარი დაუჭირონ და ხელი შეუწყონ ინდივიდების, ინდივიდთა ჯგუფების, ინსტიტუტების ან არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობას, რომელიც ეწინააღმდეგება გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ქარტიის დებულებებს.
​

გაზიარება