დემოკრატიული უფლებები

​ადამიანის უფლებებსა და დემოკრატიას შორის კავშირი ღრმა და ორმხრივია: ერთი გარკვეულწილად დამოკიდებულია მეორეზე და არასრულია მეორის გარეშე.
 
უპირველეს ყოვლისა, თანასწორობისა და ავტონომიის ღირებულებები ასევე არის ადამიანის უფლებების ღირებულებები, ხოლო მმართველობაში მონაწილეობის უფლება თავისთავად ადამიანის უფლებაა. ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციის (UDHR) 21-ე მუხლი აცხადებს, რომ „ხალხის ნება უნდა იყოს ხელისუფლების ავტორიტეტის საფუძველი“: ამრიგად, დემოკრატია, ფაქტობრივად, არის ერთადერთი მმართველობის ფორმა, რომელიც შეესაბამება ადამიანის უფლებებს. .
 
თუმცა, „დემოკრატია“ არასრულია ადამიანის უფლებების ფრთხილად პატივისცემის გარეშე. ჭეშმარიტი მონაწილეობა მმართველობაში თითქმის შეუძლებელია ხალხის ფუნდამენტური უფლებების დაცვის გარეშე. 

1. აზრის, სინდისისა და რელიგიის თავისუფლება (UDHR-ის მე-18 მუხლი). ეს არის ერთ-ერთი პირველი უფლება, რომელიც არსებითია დემოკრატიაში: ადამიანებს უნდა შეეძლოთ თავისუფლად იფიქრონ, დაიცვან მათთვის მნიშვნელოვანი შეხედულებები, ამისთვის დასჯის გარეშე. ისტორიის მანძილზე მთავრობები ცდილობდნენ ამ უფლების შეზღუდვას, რადგან შიშობენ, რომ თუ ხალხი ფიქრობს მმართველობის სხვა ფორმებზე, არსებული სისტემა საფრთხის ქვეშ დადგება. ამგვარად, ისინი ციხეში ჩასვეს მხოლოდ იმიტომ, რომ „მცდარი“ აზრები ჰქონდათ. (ასეთი ადამიანები ცნობილია როგორც „სინდისის პატიმრები“.) თუმცა პლურალიზმის გარეშე საზოგადოება არა მხოლოდ შეუწყნარებელია; ის ზღუდავს საკუთარ შესაძლებლობებს განავითაროს ახალი და შესაძლოა უფრო სრულყოფილი მიმართულებები.
 
2. გამოხატვის თავისუფლება (UDHR-ის მე-19 მუხლი). მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ იმაზე ფიქრი, რაც გინდა, არამედ საჯაროდ გამოხატო შენი აზრი, რაც არ უნდა იყოს ის. თუ ადამიანებს ერიდებათ თავიანთი შეხედულებების სხვებთან განხილვაში ან მათ მედიაში წარმოჩენისგან, როგორ შეუძლიათ მათ „მონაწილეობა“ ქვეყნის მართვაში? მათი აზრი უბრალოდ გამოირიცხება განხილული შესაძლო ალტერნატივებიდან.
​
3. მშვიდობიანი შეკრებისა და გაერთიანების თავისუფლება (UDHR-ის მე-20 მუხლი). ეს უფლება საშუალებას გაძლევთ განიხილოთ იდეები სხვა მსურველებთან, ჩამოაყალიბოთ ინტერესთა ჯგუფები ან ლობირების ჯგუფები, ან შეხვდეთ იმ გადაწყვეტილებების გასაპროტესტებლად, რომლებსაც არ ეთანხმებით. შესაძლოა, ეს საქმიანობა ხშირად მოუხერხებელია მთავრობებისთვის; თუმცა, ძალზე მნიშვნელოვანია სხვადასხვა თვალსაზრისის ცნობილი და გათვალისწინებული. და ეს არის დემოკრატიის არსის ნაწილი.
 
ეს არის მხოლოდ ადამიანის სამი უფლება, რომლებიც განუყოფლად არის დაკავშირებული დემოკრატიის იდეასთან, მაგრამ ადამიანის სხვა უფლებების ნებისმიერი დარღვევა ასევე გავლენას მოახდენს იმაზე, თუ რამდენად შეუძლია სხვადასხვა ადამიანს მიიღოს მონაწილეობა ქვეყნის მართვაში. სიღარიბემ, ჯანმრთელობის გაუარესებამ ან უსახლკარობამ შეიძლება გაართულოს ადამიანს თავისი ხმის მოსმენა და შეამციროს მათი არჩევანის გავლენა სხვა ადამიანებთან შედარებით. უფლებების ასეთი დარღვევა თითქმის უეჭველად გამოიწვევს დაინტერესებულ პირს თანამდებობის დაკავების აკრძალვას.

გაზიარება

გაზიარება