ბევრი დასაქმებულის ხელფასი ჯერ კიდევ პანდემიამდელი დონის ქვემოთაა

​პანდემიის გამო შეზღუდვებმა გამოიწვია შრომის ბაზრის მძიმე შოკი, ასევე გაზარდა უთანასწორობა შიგნით და ქვეყნებს შორის. უკრაინის ომმა და სხვა რიგმა ფაქტორებმა კიდევ უფრო გააძლიერა ეს ტენდენციები. ამის შესახებ ნათქვამია შრომის საერთაშორისო ორგანიზაციის (ILO) ახალ ანგარიშში.

2022 წლის პირველ კვარტალში სამუშაო საათები 3,8 პროცენტით ნაკლები იყო 2019 წლის მეოთხე კვარტალში, პანდემიის კრიზისამდე. ეს უდრის 112 მილიონი სრულ განაკვეთზე სამუშაოს დეფიციტს.

ანგარიშის ავტორები თვლიან, რომ მრავალი ურთიერთდაკავშირებული გლობალური კრიზისი განაპირობებს ამ ტენდენციას, მათ შორის ინფლაციას, განსაკუთრებით ენერგეტიკისა და სურსათის ფასებში, ფინანსური არეულობა, ვალის კრიზისი და უკრაინის ომის შედეგად გამწვავებული გლობალური მიწოდების ჯაჭვის შეფერხებები. ისინი შიშობენ, რომ მომდევნო თვეებში შრომის ბაზარზე შემდგომი ძლიერი არეულობა იქნება.

„რუსული აგრესია უკრაინის წინააღმდეგ უკვე მოქმედებს შრომის ბაზრებზე უკრაინაში და მის ფარგლებს გარეთ...“ - ნათქვამია ანგარიშში.

არათანაბარი აღდგენა შრომის ბაზრებზე
 
მისი ავტორები ასევე აღნიშნავენ პანდემიის შემდეგ ეკონომიკისა და შრომის ბაზრის აღდგენის არათანაბარ ტემპს. მდიდარმა ქვეყნებმა დაინახეს სამუშაო საათების აღდგენა, მაგრამ დაბალი და საშუალო შემოსავლის მქონე ქვეყნებმა განიცადეს შეკუმშვა მიმდინარე წლის პირველ კვარტალში, 3,6 და 5,7 პროცენტიანი სხვაობა, შესაბამისად, კრიზისამდელ დონეებთან შედარებით. ექსპერტები შიშობენ, რომ ეს უფსკრული კიდევ უფრო გაიზრდება 2022 წლის მეორე კვარტალში.

ზოგიერთ განვითარებად ქვეყანაში მთავრობები ვერ უმკლავდებიან საგარეო ვალებს, ხოლო საწარმოები ეკონომიკური და ფინანსური გაურკვევლობის პირობებში. თავად მუშებს არ აქვთ სოციალური დაცვის ხელმისაწვდომობა.

ახალი რეალობა - დაბალშემოსავლიანი მუშები
 
ამრიგად, პანდემიის დაწყებიდან ორ წელზე მეტი ხნის შემდეგ, მისი გავლენა შრომის ბაზრებზე კვლავ იგრძნობა. მუშაკთა უმეტესობის შემოსავალი ჯერ კიდევ პანდემიამდელი დონის ქვემოთაა. 2021 წელს, მსოფლიოში ხუთიდან სამი მუშაკი ცხოვრობდა ქვეყნებში, სადაც შრომითი შემოსავალი არ დაბრუნებულა იმ დონეზე, რაც იყო 2019 წლის მეოთხე კვარტალში.

გენდერული სხვაობა სამუშაო საათებში ასევე გაფართოვდა პანდემიის დროს. ყველაზე მეტად ქალები არაფორმალურ სექტორში დაზარალდნენ.

2021 წლის ბოლოს და 2022 წლის დასაწყისში მოწინავე ეკონომიკებში სამუშაო ადგილების ზრდამ განაპირობა შრომის ბაზრის გაუმჯობესება. ”მაგრამ მთლიანობაში, ბევრ ქვეყანაში მნიშვნელოვანი უმუშევრობისა და არასაკმარისად გამოყენებული სამუშაო ძალის გათვალისწინებით, არ არსებობს ძლიერი მტკიცებულება, რომ შრომის ბაზრები გადახურებულია”, - აღნიშნავენ მოხსენების ავტორები.

ისინი ხელისუფლებას მოუწოდებენ სერიოზულად მოეკიდონ ადამიანზე ორიენტირებული შრომის ბაზრის აღდგენას. „არათანაბარ და მყიფე აღდგენას ამძაფრებს კრიზისების მზარდი თანავარსკვლავედი. ზემოქმედება მუშებსა და მათ ოჯახებზე, განსაკუთრებით განვითარებად ქვეყნებში, იქნება დამანგრეველი და შეიძლება გამოიწვიოს სოციალური და პოლიტიკური აჯანყება“, - გაფრთხილებულია.

შსო-ს გენერალურმა დირექტორმა გაი რაიდერმა დასძინა, რომ ”ახლა უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე ოდესმე, ადამიანებზე ორიენტირებულ აღდგენაზე ფოკუსირება”.

არსებულ პირობებში ექსპერტები მოითხოვენ ხელფასების სამართლიან კორექტირებას, მათ შორის მინიმალური ხელფასის, სოციალური დაცვის სისტემების გაძლიერებას და სასურსათო უსაფრთხოების უზრუნველყოფის ღონისძიებების გატარებას.
მათ მიაჩნიათ, რომ ახლა საჭიროა „მაკროეკონომიკური პოლიტიკის კორექტირება“, რათა მან შეძლოს ინფლაციისა და ვალის საკითხების მოგვარება და ამავე დროს მხარი დაუჭიროს სამუშაო ადგილების გამოჯანმრთელებას.

გაზიარება